Özgül Öğrenme Güçlüğü

Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Nedir?

Özgül Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG), zeka düzeyi normal veya normalin üzerinde olan çocukların okuma, yazma ve matematik becerilerinde yaşadığı kalıcı zorluklar ile karakterize edilen nörogelişimsel bir bozukluktur.

ÖÖG; disleksi (okuma güçlüğü), disgrafi (yazma güçlüğü) ve diskalkuli (matematik güçlüğü) olarak üç farklı şekilde görülebilir.

📌NOT: Özgül Öğrenme Güçlüğü görme, işitme problemlerine veya zihinsel geriliğe bağlı değildir. Beynin öğrenmeyle ilgili belirli bölgelerinde farklılık olduğu düşünülmektedir.

Özgül Öğrenme Güçlüğünün Klinik Özellikleri Nelerdir?

1. Disleksi (Okuma Güçlüğü) 📖

Disleksi, okuma hızında yavaşlık, harfleri ve kelimeleri karıştırma, okuduğunu anlama güçlüğü ile karakterizedir.

🔹 Belirtiler:

• Harfleri ve rakamları ters veya yanlış yazma (b/d, p/q, 6/9 gibi)
• Okurken harf veya kelime atlama
• Kelimeleri parçalayarak okumada zorlanma
• Okuduğunu anlamakta güçlük çekme
• Yazım hatalarının sık olması

📌 Örnek: “kedi” yerine “deki” yazma veya “masa” yerine “sama” okuma

2. Disgrafi (Yazma Güçlüğü) ✍️

Disgrafi, yazının okunaksız olması, harfleri doğru yazamama, kelimeler arasında boşluk bırakma ve yazım kurallarına uymakta zorlanma ile karakterizedir.

🔹 Belirtiler:

• Harfleri ters veya yanlış yazma
• Yazarken satırları kaydırma
• Harfler arasında düzensiz boşluklar bırakma
• Harfleri büyük-küçük karıştırma (A yerine a yazma)
• Yazarken el çabukluğu ve koordinasyon problemleri

📌 Örnek: “Anne” kelimesini “ane” veya “An ne” olarak yazma

3. Diskalkuli (Matematik Güçlüğü) 🔢

Diskalkuli, sayıları kavramada, aritmetik işlemleri yapmada ve problem çözmede yaşanan zorluklarla kendini gösterir.

🔹 Belirtiler:

• Sayıları ters yazma (12 yerine 21 yazma)
• Toplama, çıkarma, çarpma ve bölmede zorlanma, hesap yaparken parmak kullanma
• Saatleri okumada güçlük çekme
• Parayla işlem yaparken hata yapma
• Problem çözmede zorlanma

📌 Örnek: 7 + 5 işlemini yanlış hesaplama veya 3 x 4 yerine 7 yazma

Özgül Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklarda Görülebilecek Ek Zorluklar

📌 Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) sıkça eşlik edebilir.
📌 Özgüven düşüklüğü ve akademik başarısızlık nedeniyle sosyal izolasyon görülebilir.
📌 Okulda başarısızlık kaygı ve depresyona yol açabilir.
📌 Motor beceri zayıflıkları nedeniyle ince motor gerektiren aktivitelerde (makas kullanma, düğme ilikleme, ayakkabı bağcığını bağlama) zorlanabilirler.

Özgül Öğrenme Güçlüğü Nasıl Teşhis Edilir?

📌 ÖÖG tanısı koyabilmek için çocuğun zeka seviyesinin normal veya normalin üzerinde olması gerekir.
📌 Tanı koymak için çocuk psikiyatristi, özel eğitim uzmanı ve psikolog tarafından yapılan değerlendirmeler gereklidir.
📌 WISC-IV Zeka Testi, öğrenme güçlüğü olup olmadığını anlamak için sık kullanılan testlerden biridir.
📌 ÖÖG tanısı için çocuğun okuma, yazma ve matematik becerilerini ölçen özel testler uygulanır.

📌 Tanı genellikle ilkokul döneminde (6-9 yaş) konur, ancak erken belirtiler okul öncesi dönemde fark edilebilir.

Özgül Öğrenme Güçlüğü Tedavi Edilebilir mi?

Evet, ÖÖG tedavi edilebilir ve çocuklar uygun eğitim desteğiyle büyük ilerleme kaydedebilir. Erken teşhis ve müdahale çok önemlidir!

Özgül Öğrenme Güçlüğü İçin Terapiler ve Destekleyici Eğitim Yöntemleri

1. Özel Eğitim ve Destekleyici Programlar 🎓

✅ Çocuğun bireysel ihtiyaçlarına uygun eğitim desteği alması çok önemlidir.
✅ Bilişsel eğitim programları, okuma-yazma ve matematik becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
✅ Okulda bireysel eğitim planı (BEP) oluşturulabilir.

📌 Örnek: Disleksi için fonolojik farkındalık çalışmaları (ses-harf eşleştirme, heceleme alıştırmaları) yapılabilir.

2. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) 🧠

✅ Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar zamanla özgüven kaybı yaşayabilir ve kaygı geliştirebilir.
✅ BDT, çocukların stresle başa çıkmasına ve özgüvenlerini artırmasına yardımcı olabilir.
✅ Çocuğa başarı hissini tattırmak ve olumlu pekiştirmeler yapmak önemlidir.

📌 Örnek: Çocuğun başarılarını vurgulamak, motivasyonunu artıracaktır. “Çok güzel yazmışsın, harfleri doğru kullanmışsın!” gibi olumlu geri bildirimler önemlidir.

3. Multisensory (Çoklu Duyusal) Eğitim 🖐️👂👀

✅ Görsel, işitsel ve dokunsal yöntemleri birleştiren eğitim teknikleri kullanılır.
✅ Okuma çalışmaları sırasında harfleri hissetmek, yazarken parmakla takip etmek gibi teknikler etkilidir.

📌 Örnek: Disgrafisi olan bir çocuk kum üzerine harfler yazarak hem görsel hem dokunsal olarak öğrenebilir.

4. Teknoloji Destekli Eğitim 🖥️

✅ Disleksi ve disgrafi için özel okuma-yazma uygulamaları kullanılabilir.
✅ Konuşma-tanıma programları ve sesli kitaplar okuma becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.

📌 Örnek: “Sesli kitaplar” kullanarak disleksisi olan çocukların okuma anlayışı desteklenebilir.

5. Aile ve Öğretmen Eğitimi 👨‍👩‍👧‍👦

✅ Aileler ve öğretmenler çocuğa nasıl destek olacaklarını öğrenmelidir.
✅ ÖÖG olan çocukları cezalandırmak yerine sabırla desteklemek gereklidir.
✅ Çocuğa zaman tanımak, küçük adımlarla ilerlemesine yardımcı olmak önemlidir.

📌 Örnek: Yazma güçlüğü yaşayan bir çocuğa, harfleri büyük yazmasına izin vermek ve yazarken zaman tanımak, aceleci olmamak önemlidir.

Sonuç: Özgül Öğrenme Güçlüğü Tedavi Edilebilir mi?

✅ Evet, Özgül Öğrenme Güçlüğü tamamen iyileşmese de uygun terapi ve eğitimle büyük ilerleme kaydedilebilir.
✅ Erken teşhis ve özel eğitim desteği ile çocuklar akademik ve sosyal hayatta başarılı olabilir.
✅ İlaç tedavisi eşlik eden DEHB, anksiyete, depresyon gibi durumlarda gerekli olabilir.